De absolute basis, het fundament, van onze gezondheid is een goede vetzuurbalans. Ik leg je graag uit waarom dat zo is, wat er gebeurt bij een disbalans en hoe je de vetzuurbalans weer goed krijgt.

ledere cel in je lichaam is uit vetzuren opgebouwd. De celwanden bestaan uit omega 3- en omega-6-vetzuren in een bepaalde verhouding. Omega 3 vetzuren (in bijvoorbeeld vette vis, zeevruchten, chia- en lijnzaad en walnoten) zijn vloeibare vetten die er voor zorgen dat je lichaam ontstekingen remmen. Omega 6-vetzuren vind je onder meer in (niet-wild) vlees en producten van dieren uit de bio-industrie, pakjes & zakjes, chips, koekjes, gefrituurd voedsel, plantaardige boter, mayonaise en andere sauzen. Een beetje omega 6 heb je nodig, maar teveel werkt ontstekingsbevorderend. De juiste verhouding tussen omega 3 en omega 6 is dus erg belangrijk.

Hetzelfde geldt voor onverzadigde vetten (vetten die vloeibaar zijn bij kamertemperatuur) en verzadigde vetten (vetten die vast zijn bij kamertemperatuur). Vaste vetten uit roomboter, kokosolie en ghee zorgen voor stevigheid van de cellen en vloeibare vetten uit bijvoorbeeld olijfolie en vis zorgen voor flexibiliteit. Ook hiervoor geldt dat je ze allebei nodig hebt, maar wel in de juiste verhoudingen. Flexibele en toch stevige celmembranen zorgen er namelijk voor dat voedingsstoffen makkelijk de cellen inkomen en de onvermijdelijke afvalstoffen snel de cellen uitgewerkt worden.

De belangrijkste verstoorder van de vetzuurbalans is vaak een tekort aan omega 3. Omega 3 vet zit voornamelijk in vette vis. Wij Nederlanders eten daarvan te weinig terwijl onze voeding vooral omega 6 bevat.

De belangrijkste functie van omega-3 vetzuren is dat ze het reparatieproces van de cellen ondersteunen, waarmee ze hoogstwaarschijnlijk bijdragen aan een verlaagd risico op hart- en vaatziekten, kanker, hersenbloedingen, alzheimer, artritis en andere degeneratieve ziektes.

Omega-3 versoepelt de celwand, zodat al jouw cellen weer toegankelijk worden voor vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen die in de cel hun werk moeten doen ipv dat ze in jouw bloed blijven rond dobberen. En net zo belangrijk is dat de afvalstoffen de cel ook weer uit kunnen, zodat je energie kunt aanmaken.

Een goed omega-3 supplement moet trouwens voldoende EPA en DHA bevatten, omdat dit de werkzame stoffen zijn. Het is belangrijk om goed op de verpakking te lezen hoeveel van deze stoffen in het product zitten.

Is de vetzuurbalans verstoord dan verhard de celwand en worden voedingsstoffen niet allemaal opgenomen.

We kunnen dus gezond eten of extra vitamines innemen maar als dat de cel niet (voldoende) binnenkomt, heeft het lichaam er niet zoveel aan. Vandaar dat het geen overbodige luxe is om te investeren in een hoogwaardige omega-3 olie. Daarnaast is het belangrijk om het eten van de slechte omega 6 vetten te beperken. Omega-6 vetzuren zijn nodig voor een goede gezondheid, maar je krijgt er al snel teveel van binnen.

De volgende producten kun je beter zoveel mogelijk laten staan:

  • Plantaardige oliën, zoals zonnebloemolie, sojaolie en maïsolie en bak- en braadvetten. Kokosolie of extra vergine olijfolie zijn gezondere alternatieven die weinig omega-6 bevatten.
  • Sterk bewerkte producten: zoals chips, koeken, vleeswaren, vegetarische vleesvervangers en kant-en-klare salades.
    Deze bevatten naast veel zout en suikers vaak ook goedkope, plantaardige oliën en dus veel omega-6.
  • Margarine en halvarine
    Omega-6-arme alternatieven zijn roomboter en ghee
  • Gefrituurde producten
    Ook in frituurolie en gefrituurde producten zit veel omega-6. Bovendien bevatten gefrituurde producten veel calorieën.

symptomen van onjuist balans omega 3/omega 6

Een verstoring van de vetzuurbalans kan allerlei uiteenlopende klachten geven.

De symptomen kunnen onder andere zijn: vermoeidheid, vertraagde alertheid, concentratieproblemen, afbrokkelende vingernagels, droog haar, een droge huid, slaapproblemen, allergieën (hooikoorts), gewichtstoename, artritis, pijnlijke gewrichten en andere pijnen, geheugenstoornissen en depressies. Eigenlijk alle kwaaltjes die je maar kunt bedenken…..

Heb je dit soort klachten, dan is het zinvol om te beginnen met de juiste basis.

langer gezond leven

Naast het soepel maken/houden van de celwand kan omega-3 tevens de natrium/kaliumpomp in de celwand herstellen; deze elektrolyten zijn met name heel belangrijk voor een goede werking van het hart.

Ken je de Blue Zones? Dat zijn plaatsen in de wereld waar mensen met gemak 90 of 100 jaar worden zonder medicatie en in goede gezondheid. Hun geheim: veel omega-3 eten. Net als dat Eskimo’s doen, die heel weinig hartproblemen hebben of overgewicht.
Omega-3 werkt op al je cellen, of dat nu een hart-, lever-, oor- of huidcel is.

hoe krijg je de vetzuren weer in balans

De beste manier om je omega-6/3 verhouding te verbeteren is door meer voeding te eten die rijk is aan omega-3 vetzuren en tevens veel minder voeding te eten die omega-6 vetzuren bevat. Wanneer je de inname van omega-6 vetzuren niet vermindert, zal je wellicht niet voldoende gezondheidsvoordelen behalen uit omega-3 vetzuren

Een van de meest effectieve en eenvoudige methodes om meer omega-3 vetzuren binnen te krijgen is door dagelijks visolie in te nemen. Helaas is de meeste vis tegenwoordig zwaar vergiftigd met kwik, waardoor de meeste soorten visolie niet meer zo gezond zijn.

Goedkoop kan dus vaak om die reden duurkoop zijn, omdat de vis niet (voldoende) gezuiverd is en jij ipv van jouw gezondheid een boost te geven, je het tegenovergestelde effect bereikt door de (kwik)vergiftiging. Goedkopere merken missen vaak de polyfenolen waardoor het effect van omega-3 verloren gaat. Kies daarnaast altijd voor een olie ipv capsules.

Ik heb voor jou al bijna alle merken omega 3 olie beoordeeld en met elkaar vergeleken. En uiteindelijk 1 hoogwaardige olie uit Noorwegen geselecteerd die aan alle eisen voldoet. Hooggedoseerd, lage totoxwaarde (daarover verderop meer) en duurzaam.

omega 3 bij specifieke gezondheidsklachten

Hierna volgen 17 gezondheidsvoordelen van deze vetzuren, onderbouwd door de wetenschap. Met dank aan Juglen Zwaan van AHealthyLife van wie ik deze gegevens heb overgenomen.

Omega-3 helpt tegen depressie en angst
Omega-3-supplementen kunnen helpen bij de preventie en behandeling van depressie en angststoornissen. EPA blijkt het effectiefst te zijn in het bestrijden van depressie.

Omega-3 kan de gezondheid van de ogen verbeteren
Het omega-3-vetzuur DHA is een belangrijke bouwstof voor het netvlies van de ogen. Het kan helpen bij het voorkomen van maculadegeneratie, wat vermindering van het gezichtsvermogen en blindheid kan veroorzaken.

Omega-3 kan bij zwangerschap en na de geboorte de hersengezondheid bevorderen
Het is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van het kind om tijdens de zwangerschap en vlak na de geboorte te zorgen voor voldoende omega-3. Een goede status hangt samen met:

  • Hogere intelligentie
  • Betere communicatieve en sociale vaardigheden
  • Minder gedragsproblemen
  • Minder risico op ontwikkelingsachterstand
  • Verminderd risico op ADHD, autisme en cerebrale parese (hersenverlamming)

Moeder en kind
Het kind ontvangt via de placenta en later via borstvoeding dagelijks ongeveer 70 mg DHA voor de ontwikkeling van de hersenen en ogen; ook zijn omega-3-vetzuren onder meer van belang voor een optimale ontwikkeling van het immuunsysteem en de botopbouw bij het kind.

Uit onderzoek is gebleken dat een goede inname van omega-3-vetzuren door de aanstaande moeder een positieve invloed heeft op de zwangerschapsduur en het geboortegewicht van het kind, de kans op vroeggeboorte verkleint en de visuele en neurologische ontwikkeling van het kind verbetert; ook heeft de moeder waarschijnlijk minder kans op pre-eclampsie* en perinatale/postnatale depressie.(2,9,11)

In een studie scoorden kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap visolie gebruikten (10 ml per dag met 1183 mg DHA en 803 mg EPA) op vierjarige leeftijd significant beter in intelligentietesten dan kinderen uit de placebogroep.(12) Een vetzuurdisbalans bij kinderen met een lage inname van langeketen omega-3-vetzuren is geassocieerd met leer- en gedragsproblemen zoals ADHD, agressie, dyslexie, dyspraxie en autistische stoornissen.

Een van deze studies laat zien dat kinderen van moeders met een verstoorde verhouding omega-3 en 6 vetzuren, geboren worden met meer vetcellen dan kinderen van moeders met een goede vetzurenbalans. Zij worden hierdoor geprogrammeerd voor overgewicht. Bekijk het onderzoek hier: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2474903/

Omega-3 heeft positieve invloed op risicofactoren voor hartziektes
Het gaat onder andere om:

Tryglyceriden: Omega-3 kan de hoeveelheid triglyceriden in het bloed substantieel verlagen, meestal tot tussen de 15-30%
Bloeddruk: Omega-3 kan de bloeddruk bij mensen met hoge bloeddruk verlagen.
HDL-cholesterol: Omega-3 kan het ‘goede’ HDL-cholesterolniveau verhogen.
Bloedstolling: Omega-3 kan voorkomen dat de bloedplaatjes gaan samenklonteren, wat helpt bij het voorkomen van schadelijke bloedproppen.
Plaque: Door de aderwanden glad en vrij van schade te houden, helpt omega-3 bij het voorkomen van plaque, wat de aderen kan vernauwen en verharden
Ontsteking: Omega-3 verlaagt de productie van een aantal stoffen die bij een ontstekingsreactie
Omega-3 kan symptomen van ADHD bij kinderen verminderen
Omega-3-supplementen kunnen de symptomen van ADHD bij kinderen verlichten. Dit kan onder andere leiden tot meer oplettendheid en minder hyperactiviteit, impulsiviteit en agressie.

Omega-3 kan symptomen van metabool syndroom verminderen
Omega-3 kan heel veel gunstige effecten hebben bij mensen met metabool syndroom. De insulineresistentie kan verminderen, ontstekingen kunnen worden bestreden en verschillende hartziekterisico’s kunnen lager worden.

Omega-3 kan ontsteking tegengaan
Het is bekend dat langdurige ontsteking kan bijdragen aan bijna elke chronische Westerse ziekte, waaronder hartziektes en kanker. Omega-3-vetzuren kunnen de aanmaak van moleculen en stoffen afremmen die samenhangen met ontsteking, zoals ontstekingsbevorderende eicosanoïden en cytokines.

Omega-3 kan auto-immuunziektes bestrijden
Omega-3-vetzuren kunnen helpen bij het bestrijden van verschillende auto-immuunziektes, waaronder diabetes 1, reumatoïde artritis, colitis ulcerosa, de ziekte van Crohn en psoriasis.

Omega-3 kan psychische stoornissen verbeteren
Uit onderzoek blijkt dat omega-3-supplementen de frequentie van stemmingswisselingen en terugval bij mensen met zowel schizofrenie als bipolaire stoornis kunnen verminderen en zou ook gewelddadig gedrag kunnen verminderen.

Omega-3 kan leeftijdsgerelateerde geestelijke achteruitgang en Alzheimer bestrijden
Verscheidene studies hebben aangetoond dat een hogere omega-3-inname samenhangt met een vermindering van leeftijdsgerelateerde geestelijke achteruitgang en een verminderd risico op de ziekte van Alzheimer

Omega-3 zou kunnen helpen bij kankerpreventie
Omega-3 schijnt het risico op sommige soorten kanker te kunnen verlagen, waaronder dikke darm-, prostaat- en borstkanker.

Omega-3 kan astma bij kinderen verminderen
Consumptie van omega-3 hangt samen met een lager risico op astma bij zowel kinderen als jongvolwassenen.

Omega-3 kan vet in de lever verminderen
Omega-3-vetzuren blijken vet in de lever bij mensen met niet-alcoholische leververvetting te verminderen.

Omega-3-vetzuren zouden goed kunnen zijn voor botten en gewrichten
Omega-3 kan verbetering brengen in botsterkte en bij gewrichtspijn. Dit kan leiden tot een lager risico op osteoporose en artritis.

Omega-3 kan menstruatiepijn verlichten
Omega-3 kan menstruatiepijn verminderen. Uit één studie bleek zelfs dat een omega-3-supplement meer effect had dan ibuprofen, een ontstekingsremmend medicijn, bij het behandelen van erge pijn tijdens de menstruatie.

Omega-3 kan wellicht zorgen voor een betere slaap
Omega-3, vooral DHA, kan de duur en kwaliteit van de slaap bevorderen bij kinderen en volwassenen.

Omega-3 is goed voor je huid
DHA is een bouwstof voor de huid. Het is verantwoordelijk voor de gezondheid van celmembranen, die een groot deel van de huid uitmaken. Gezonde celmembranen leiden tot een zachte, vochtrijke, soepele en rimpelvrije huid. EPA is ook op verschillende manieren goed voor de huid, onder andere voor:

  • De productie van huidvet
  • Het zorgen voor de vochtbalans in de huid
  • Het voorkomen van hyperkeratinisatie van haarfollikels (leidt tot o.a. de kleine rode pukkeltjes die soms op bovenarmen te zien zijn)
  • Het voorkomen van acne

Omega-3 kan onder ander zorgen voor gezonde huidcellen en bij het voorkomen van voortijdige veroudering. Ook kan het bescherming bieden tegen schade door de zon.

Immuunrespons en allergie:

Voldoende inname van omega-3-vetzuren kan een allergische reactie voorkomen, of verminderen. Denk aan hooikoorts, astma, eczeem.

De kans op het ontwikkelen van allergie bij een kind is vermoedelijk kleiner als de moeder al tijdens de zwangerschap meer omega-3-vetzuren gebruikt en haar kind na de geboorte ook voldoende omega-3-vetzuren geeft.

enzymen

Enzymen zijn nodig om de meeste essentiële vetzuren actief te maken in ons lichaam. De omzetting naar een actieve omega 3 en omega 6 wordt gedaan door dezelfde enzymen (delta-6-desaturase en elongase).

Een hoge inname van omega 6 zorgt ervoor dat deze enzymen in 95-99,5% van de gevallen de enzymen worden gebruikt voor omzetting van omega-6 vetzuren, ten koste van de omzetting van omega-3 vetzuren. Om deze moeizame omzetting in ieder geval voor een deel te omzeilen, kunnen we in plaats van ALA of LA ook vetzuren eten die al verder in de omzettingsketen zitten, namelijk de omega-3 vetzuren EPA en DHA en het omega-6 vetzuur GLA. Uit vette vis, krill of algen halen we direct de EPA- en DHA-vetzuren en uit plantaardige zaadoliën, zoals teunisbloemolie, borageolie, zwarte besolie en hennepzaadolie halen we GLA. Het omega-3 vetzuur DHA kan overigens in ons lichaam naar behoefte omgezet worden in het minder complexe EPA. (Bron: Bonusan nieuwsoverzicht 7 september 2020).

Wat is het belang van omega 3
Tegenwoordig heeft nagenoeg iedereen een verstoorde vetzurenbalans. We zien ook veel chronische ontstekingsziektes die een relatie hebben met oa een verstoorde vetzurenbalans. Deze ontstekingen kunnen we “blussen” met omega 3, maar daarnaast moeten we uiteraard altijd op zoek gaan naar de oorzaak van de ontsteking.

Functie van omega 3
De belangrijkste functie is dat het reparatieproces van de cellen ondersteund worden. Omega 3 versoepelt het celmembraan zodat de cellen weer permeabel worden voor vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen.
Hierdoor kan energie aangemaakt worden en toxines afgevoerd worden (lipofuscine)

Interacties met medicijnen

  • Interactie EPA-suppletie verlaagt mogelijk de kans op rhabdomyolyse (overmatige afbraak spierweefsel) door gebruik van statines.
  • Omega-3 vetzuren verlagen de kans op toxische bijwerkingen van het medicijn cyclosporine (zoals hypertensie en nierschade).
  • Omega-3 vetzuren beschermen tegen (maag)zweren door gebruik van NSAID’s.
  • Een tekort aan langeketen omega-3 vetzuren versterkt de ongunstige effecten van ijzertekort op de hersenstofwisseling.
  • Bioflavonoïden moduleren de stofwisseling van omega-3 vetzuren en verhogen de plasmaspiegel van EPA en DHA.
  • Omega-3 vetzuren verhogen de effectiviteit van probiotica door de aanhechting van probiotische bacteriën aan de slijmvliezen te verbeteren.
  • Omega-3 vetzuren kunnen de bloeddruk verlagen. Mensen die antihypertensiva gebruiken of een lage bloeddruk hebben, dienen hiermee rekening te houden.
  • Mensen die bloedverdunners gebruiken, dienen de totale inname van langeketen omega-3 vetzuren te beperken tot maximaal 5 gram per dag (omega-3 vetzuren gaan bloedplaatjesaggregatie en trombose tegen).
  • Omega-3 vetzuren kunnen de effectiviteit van anticonvulsiva (medicijn bij epilepsie) verhogen.
  • Omega-3 vetzuren verhogen de effectiviteit van het medicijn etretinaat bij psoriasis.
  • De effectiviteit van antidepressiva kan toenemen bij suppletie met omega 3-vetzuren.
    (bron: Orthokennis)

Omega 3 en 6 ratio testen

Meten is weten en daarom test ik graag de beginwaarde van de omega3/6 ratio en de waarde na 5 maanden. De balans tussen de vitale vetzuren is de basis van onze gezondheid. De verhoudingen tussen omega 6 en omega 3 horen in een ideale situatie 1:1 te zijn. Een goede balans is nog 5:1, daarboven kunnen er verschillende gezondheidsklachten ontstaan.

De test werkt met behulp van een vingerprikje. De eerste test doe ik in de praktijk, de 2e test krijg je toegestuurd in de 5e maand en mag je thuis zelf doen. Ik wil het ook in de praktijk voor je doen als je dat prettiger vind.

De test wordt opgestuurd en anoniem behandeld door het onafhankelijke laboratorium Vitas in Oslo. In 25 tot 30 werkdagen is de uitslag bekend. 

Hieronder een voorbeeld van een gedeelte van de uitslag

Vragen?

Heb je nog vragen? Stel ze gerust! Je mag me bellen, mailen of appen.